ANTILLIAANSE KERST

 

Met de massale komst van de Antilliaanse Nederlanders naar ons kikkerlandje, komen hier ook andere gewoonten en gebruiken in zwang. Eén ervan is de Misa di Aurora". Wat is daarvan de geschiedenis?

"We beperken ons tot de Benedenwindse Eilanden: Curaçao, Aruba en Bonaire. Daar bereiden de mensen zich op een speciale manier voor op de kerstdagen. Daar gaan de katholieke eilandbewoners massaal naar de zgn. dageraadsmis, in het Papiamentu "misa di aurora" geheten.

Elke ochtend om vijf uur stromen de kerken vol en de belangstelling is soms zo groot, dat veel kerkgangers buiten moeten staan.
De dageraadsmis dient in eerste instantie natuurlijk als voorbereiding op het kerstfeest. Niet alleen het huis wordt schoongemaakt, ook de ziel wordt gereinigd.

Maar daarnaast heeft de misa di aurora ook een sociale functie. Mensen ontmoeten elkaar na de mis buiten de kerk en traditiegetrouw - wordt er koffie en chocolademelk geschonken en "kuki di lèter" geserveerd, een
S-vormig pindakoekje. De Bonairiaanse cultuurkenner Boi Antoin voegt daaraan toe dat op zijn eiland ook "repa" wordt verkocht, dat zijn Bonairiaanse pannenkoeken van mals. De opbrengst is bestemd voor de kerken.

De meeste kerkgangers gaan na de "misa" door naar hun werk, andere gaan naar de stad om kerstboodschappen te doen. Op Curaçao bezoeken sommige eilandbewoners elke dag een andere kerk. Op Bonaire, met slechts drie parochies, is dat wat lastiger: daar wisselen veel kerkgangers elke dag van kerk. Weer andere Benedenwinders blijven elke dag hun eigen parochie trouw. Er zijn zelfs eilandbewoners die speciaal voor het bijwonen van de dageraadsmis de hele week voor de kerst vrij nemen.

De traditie van de misa di aurora is waarschijnlijk uit de Zuid-Amerikaanse buurlanden komen overwaaien. Het waren immers Spaanse priesters uit Venezuela die kort na de verovering van de eilanden de kerstening van het handjevol indianen op de eilanden van Curaçao, Aruba en Bonaire ter hand namen.

De protestantse Nederlanders die vanaf 1634 de macht op de eilanden overnamen, deden daarna weinig moeite om de lokale bevolking tot hun (protestantse) geloof te bekeren.

Ook de slaven en de vrije nakomelingen lieten zij links liggen. Daarmee gaven ze de katholieke kerk alle kans tot kerstening. Doordat de Spaanse priesters - tot de komst van pastoor, later Bisschop Niewindt in 1824 -actief waren op de eilanden, konden de Zuid-Amerikaanse tradities zoals die van de misa di aurora zich er probleemloos nestelen.

TOETERS EN BELLEN

De jongste ‘kersttraditie’ is van Amerikaanse oorsprong, en die via de Antillianen ook in Nederland enorm is ingeburgerd. Op alle Antilliaanse eilanden worden tegenwoordig huizen en tuinen versierd met elektrische Iampjes. Er worden verlichte kerstmannen, rendieren en kerstbomen neergezet en sommige eilandbewoners weten van gekkigheid niet wat ze moeten doen om de aandacht op hun verlichte huis te vestigen.

Ruim tien jaar geleden was de Curaçaose wijk Santa Catharina zelfs geheel in Disneystijl uitgedost compleet met Mickey, Goofy, Donald Duck en andere stripfiguren. Jarenlang deelde het elektriciteitsbedrijf Aqualectra prijzen uit voor het mooist versierde woonhuis. Maar door de sterk gestegen stroomkosten zijn de uitbundige versieringen de laatste paar jaar veel minder geworden.

 Op Bonaire is de wedstrijd voor het mooist versierde woonhuis inmiddels afgeschaft, maar Saba heeft hem nog wel. Daarmee is een geheel nieuwe traditie ontstaan die over 100 jaar wellicht weer zal zijn uitgestorven. Misschien gaat men dan weer zingend langs de deuren, zoals vroeger.                        naar Jeannette van Ditzhuijzen in "Antilliaanse Nieuwsbrief, dec.2005

In Nederland was de "Misa di Aurora" door het missionaire team van de Witte Paters in Den Haag vanaf 1998, samen met enkele enthousiaste Antilliaanse gelovigen in het leven geroepen. Alleen is de Misa één uur verlaat, en begint dan om 06.00 uur 's morgens in het kerkje aan de Teniersstraat, vanwege de bussen en de trams die pas om half zes het werk hervatten, zodat de mensen van andere delen van de stad, en zelfs van Zoetermeer, Rijswijk en Delft kunnen deelnemen.

En in 2005 was vanaf de 16^de december t/m 24 december de "misa di aurora" te volgen op Internet: en wel om 05.00 uur 's morgens.

Klik eerst op: www.e-lora.com  Klik daarna ENTER aan op e lora radio.com aan de linkerkant van de pagina.Op de nu volgende site staat aangegeven op de eerste regel: “klik AKI” d.w.z.: om de radio te beluisteren KLIK HIER. Op de site die zich nu vertoont zendt “Studio 74” om 05.00 uur o.a. de mis met de lezingen en de gebeden live uit, en om 10.00 uur een herhaling van de gehele “Misa di Ourora” van die dag.